Κατά τη συνομιλία μας, ο Andrea Frazzetta απέπνεε αυτήν την αίσθηση που λαχταράει κάθε φωτογράφος, ήξερε ότι τα είχε πάει τέλεια στην τελευταία του ανάθεση.
Η εν λόγω φωτογραφία είναι ενός μεταλλωρύχου που μοχθεί στο ηφαίστειο του όρους Ίτζεν στην Ινδονησία. Αναδύεται από το σκοτάδι και τις θειώδεις αναθυμιάσεις, με μόνο οδηγό έναν φακό. Ο Andrea ξέρει ότι αυτή η λήψη είναι ο πυρήνας του έργου. Ήθελα πραγματικά να αποτυπώσω τους μεταλλωρύχους μέσα στον καπνό, μας εξηγεί. "Γιατί αυτοί οι άνθρωποι κυριολεκτικά και μεταφορικά εξαφανίζονται. Η πρόοδος καταφθάνει και, όταν φεύγει η δουλειά, φεύγουν και οι άνθρωποι. Είναι μια σκληρή ζωή σε δύσκολες συνθήκες, αλλά αποτελεί την κληρονομιά και την ιστορία τους. Ήθελα αυτόν τον συμβολισμό, της κουλτούρας που εξαφανίζεται, και αυτό ήταν το σωστό στιγμιότυπο. Ήξερα ότι αυτή ήταν η κρίσιμη φωτογραφία, το επίκεντρο της ιστορίας μου. Και όταν τα καταφέρνεις, νιώθεις υπέροχα!"
Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω. Γιατί είναι εδώ ο Andrea; Η φωτογραφική ιστορία "Sulfur Road" έγινε για λογαριασμό του National Geographic Traveller, και ανήκει στο ευρύτερο έργο "Beyond".
"Το 'Beyond' αφορά τη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Και συγκεκριμένα", προσθέτει με δέος, "το ακραίο περιβάλλον".
Το "Beyond" ξεκίνησε με μια ανάθεση από τους New York Times, για την φωτογράφιση του βυθίσματος Ντανακίλ στην Αιθιοπία, μιας περιοχής μετακινούμενων τεκτονικών πλατών που δημιουργούν έναν λεπτό φλοιό 5 χιλιομέτρων πάνω από τα φλογισμένα έγκατα της γης. Μια αχανής έρημος από αλάτι, λίμνες με ψυχεδελικά χρώματα, ενεργά ηφαίστεια και θανάσιμη θερμοκρασία 50 ºC.
Σε συνθήκες τόσο ακραίες, ο κατάλληλος εξοπλισμός είναι απολύτως απαραίτητος για τον Andrea. Στο έργο του "Sulphur Road" χρησιμοποίησε τα σώματα των α7R II και α7S II, αξιοποιώντας τον συνδυασμό ποιότητας εικόνας και μικρού βάρους. Ωστόσο, το έργο του Andrea δεν αφορούσε μόνο τα φυσικά στοιχεία της γης, αλλά και τους ανθρώπους που κατοικούν και εργάζονται στην περιοχή. "Ως φωτορεπόρτερ, θεωρώ εξαιρετικά σημαντικά τα περιβαλλοντικά ζητήματα, και το όλο θέμα είναι να τα αντιμετωπίσουμε. Έχουμε κάτι να μάθουμε", παρατηρεί. "Ο πλανήτης αλλάζει τόσο γρήγορα που ίσως αυτοί οι άνθρωποι να έχουν να μας διδάξουν κάτι για την επιβίωση".
Αφού ο Andrea δέχτηκε την ανάθεση για το "Sulfur Road", έπρεπε να πλησιάσει τους μεταλλωρύχους. Έτσι, όπως και οι περισσότεροι φωτορεπόρτερ, το πρώτο βήμα ήταν να βρει έναν ντόπιο οδηγό ή μεσάζοντα. "Όση εμπειρία κι αν έχεις", λέει, "δεν πρέπει να ξεχνάς ότι παραμένεις ένας τουρίστας. Έρχεσαι από την Ευρώπη σε μια πολύ ξένη κουλτούρα και έχεις μόνο δύο περίπου εβδομάδες για να ολοκληρώσεις την ιστορία". Η αναγκαιότητα δημιουργίας μιας σχέσης με τα άτομα που θα φωτογραφηθούν επηρεάζει και την επιλογή του εξοπλισμού. Ο Andrea χρησιμοποιεί δύο τύπους φακών ζουμ, που τον βοηθάνε να δημιουργήσει αυτήν τη σχέση. "Χρησιμοποιώ τον φακό 16-35 mm f/2,8 και τον 24-70 mm f/2,8", μας εξηγεί, "γιατί αυτοί οι δύο φακοί είναι σχεδόν ολόκληρη η καριέρα μου! Αλλά κάποιες φορές επίσης χρησιμοποιώ τον FE Zeiss Sonnar T* 35 mm f/2,8, που είναι εκπληκτικά ευκρινής, μικρός και ελαφρύς. Ποτέ δεν χρησιμοποιώ μακριούς φακούς, μιας και η δουλειά μου είναι να είμαι κοντά και να εμπλέκομαι στην ιστορία."
Ο οδηγός του Andrea για τη φωτογράφιση ήταν ηφαιστειολόγος και ερασιτέχνης φωτογράφος, και καταλάβαινε τι είχε ανάγκη, αλλά και ότι ο προγραμματισμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς "τελικά, ποτέ δεν ξέρεις τι θα συναντήσεις εκεί έξω".
Όπως λέει, μέρος της διαδικασίας είναι να μπορείς να αντιδράσεις γρήγορα και να είσαι ανοιχτός στο απρόβλεπτο. "Ήθελα να είμαι πάνω από το ηφαίστειο την πρώτη μέρα, αλλά δεν γινόταν γιατί έβρεχε", μας εξηγεί. "Οπότε το αναβάλαμε και, τελικά, αυτό μας έδωσε ένα μεγάλο πλεονέκτημα, γιατί μπορέσαμε να περάσουμε χρόνο στο χωριό των μεταλλωρύχων και να μπούμε στα σπίτια τους και να τους μιλήσουμε. Τη δεύτερη ή την τρίτη νύχτα πήγαμε στο ορυχείο, ακολουθώντας έναν μεταλλωρύχο και το άλμα του μέσα στον κρατήρα". Ο Andrea αποζημιώθηκε απόλυτα καθώς εκεί τράβηξε τις κυριότερες φωτογραφίες. "Ο χρόνος που περάσαμε εκεί πραγματικά ήταν πολύ ουσιαστικός", λέει, "γιατί μας έφερε πιο κοντά στους ανθρώπους, οι οποίοι αντέδρασαν καλύτερα σε εμάς. Δεν είναι κάτι καινούριο στο φωτορεπορτάζ, αλλά έχει αποτέλεσμα!"
Έτσι λοιπόν, ο Andrea βρέθηκε το λυκόφως μέσα σε ένα ενεργό ηφαίστειο, τυλιγμένος σε καυτούς ατμούς, ενώ οι μεταλλωρύχοι μετέφεραν καλάθια γεμάτα θείο από τη λίμνη στον πυθμένα του κρατήρα. Ένα περιβάλλον όχι μόνο αφιλόξενο αλλά προσβάσιμο αποκλειστικά μετά από ανάβαση 2.700 περίπου μέτρων και, μετά, κατάβαση περίπου 900 μέτρων μέσα στον ίδιο τον κρατήρα. Δεν είναι κάτι που θες κάνεις με ένα σακίδιο γεμάτο εξοπλισμό, έτσι δεν είναι; "Σε καμία περίπτωση!", συμφωνεί γελώντας ο Andrea. "Αλλά οι δύο μηχανές Sony Alpha που έχω μαζί μου το κάνουν εύκολο".
Τον ρωτάμε πώς είναι η φωτογράφιση σε ένα τόσο σκοτεινό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
"Οι κεντρικές λήψεις των μεταλλωρύχων μέσα στον καπνό τραβήχτηκαν όλες σε συνθήκες πολύ χαμηλού φωτισμού", εξηγεί ο Andrea, "και επειδή ήθελα να αποδώσω αυτήν την ατμόσφαιρα, πολλές από αυτές τις λήψεις είναι σε ISO 6400 και 12.800. Κάποιες φορές, χρησιμοποιώ ένα εξωτερικό φλας, αλλά, στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα κατέστρεφε την ατμόσφαιρα. Έτσι, φωτογράφισα με εντελώς ανοιχτό διάφραγμα στα f/2,8 και σε αυτές τις πολύ υψηλές τιμές ISO."
Και πώς ένιωσε όταν ολοκληρώθηκε η φωτογράφιση; "Είχα εκπληκτικά αποτελέσματα. Ήταν ένα πείραμα δοκιμής των ορίων της μηχανής, το οποίο τελικά δούλεψε".
"Για μένα η φωτογραφία αποτελεί ιδανικό εργαλείο για εξερεύνηση. Είναι ένας τρόπος να ανακαλύψω τον κόσμο, τους άλλους και ακόμα περισσότερο τον εαυτό μου"
