"Οι περισσότεροι άνθρωποι", λέει ο Chris Schmid, "δεν βλέπουν τη μεγαλύτερη εικόνα." Αυτό φυσικά ισχύει για πολλά πράγματα, στη δική μας όμως περίπτωση το ζητούμενο είναι η φωτογράφιση άγριας ζωής –και ειδικότερα το περιβάλλον, οι συνήθειες και η ιστορία.
"Όταν οι άνθρωποι πάνε για σαφάρι, το κάνουν σαν δουλειά, χωρίς να απολαμβάνουν τη στιγμή. Συμπληρώνουν μια λίστα με τα θέματα που θέλουν να δουν, έτσι περνούν πέντε λεπτά δίπλα στο λιοντάρι, πάνε όσο το δυνατόν πιο κοντά, τραβούν ένα πορτρέτο και αποχωρούν. Έτσι όμως χάνουν όλα τα καλύτερα μέρη, τις λεπτομέρειες, τα σύννεφα, το τοπίο, τα δέντρα, τις ζέβρες. Χάνουν την αλήθεια για τη ζωή του ζώου, τον ανταγωνισμό και τον αγώνα για επιβίωση."
Οι εικόνες του Chris ακολουθούν ένα διαφορετικό μονοπάτι. Ο Chris επικεντρώνεται στην καταγραφή των θεμάτων του εντός του φυσικού τους περιβάλλοντος, αντί για ανώνυμα πορτρέτα, ενώ οι λεπτομερείς συνθέσεις του δείχνουν πώς ζουν και πεθαίνουν αυτά τα ζώα. Την πραγματική αλήθεια για την άγρια ζωή. Πρόκειται για μια προσέγγιση που δημιούργησε ένα χαρτοφυλάκιο με καταπληκτικές εικόνες, καθώς και ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή. Λέει όμως ότι αυτή η προσέγγιση χρειάζεται πολλή ενέργεια και αφοσίωση, επειδή "αν δεν έχεις πάθος, δεν μπορείς να επιβιώσεις, πρέπει να δώσεις τα πάντα για να βρίσκεσαι σε αυτά τα μέρη και να αφιερώσεις ώρες απλά παρατηρώντας."
Πώς λοιπόν, ως φωτογράφος, έφτασε εδώ; Για τον Chris, όλα άρχισαν με θέματα που γνώριζε και για τα οποία ήταν παθιασμένος. "Ξεκίνησα ως αθλητικός φωτογράφος", λέει ο Chris. "Ήμουν κολυμβητής, έτσι φωτογράφιζα εικόνες κολύμβησης, επειδή θεωρώ ότι αν θέλεις να κάνεις καλή δουλειά, πρέπει να γνωρίζεις τι φωτογραφίζεις."
Ήμουν στο Λονδίνο το 2012 καλύπτοντας τα γεγονότα, όμως κάτι δεν μου κολλούσε. Κάθεσαι όλη την εβδομάδα στο ίδιο μέρος, στην ίδια θέση... αναγκαστικά η δημιουργικότητά σου είναι περιορισμένη. Έτσι πήγα στη Ναμίμπια και ερωτεύτηκα τη φύση και την άγρια ζωή. Ένιωσα σαν να ήταν αυτό που ήθελα να κάνω, αυτό που είχε πραγματικά νόημα για μένα. Στην αθλητική κάλυψη, ανταγωνίζεσαι άλλους φωτογράφους, αλλά με την άγρια ζωή μπορείς να βοηθήσεις τα ζώα."
Ευτυχώς, από την εμπειρία του με την αθλητική φωτογραφία απέκτησε δεξιότητες που του φάνηκαν χρήσιμες στη φωτογραφία άγριας ζωής. "Σίγουρα χρειάζεσαι ταχύτητα και χρόνο για να αποτυπώσεις την ιδανική στιγμή. Αν θέλεις να πεις υπέροχες ιστορίες για τον αθλητισμό, πρέπει να ξέρεις τι φωτογραφίζεις. Το ίδιο ισχύει με την άγρια ζωή. Πρέπει να γνωρίζεις τη συμπεριφορά των ζώων, έτσι αφιερώνω όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο με την ίδια αγέλη λιονταριών ή την ίδια οικογένεια τσίτα. Με αυτόν τον τρόπο αποτυπώνεις στιγμιότυπα της ζωής τους."
Ο Chris λέει ότι μπορεί να περάσει τρεις εβδομάδες ακολουθώντας την ίδια αγέλη τσίτα, κάτι που τον βοηθάει να κατανοήσει τα ζώα και να αποτυπώσει αυθεντικές εικόνες: ο χρόνος που αφιερώνεις καθορίζει την ιστορία που θέλεις να πεις.
"Πρόσφατα ακολουθήσαμε ένα τσίτα με το μικρό του και καθώς περνούσαμε πολύ χρόνο μαζί, μια νύχτα ήρθε στο αυτοκίνητο, άφησε το μικρό και πήγε για κυνήγι. Αν δεν αφιερώσεις αρκετό χρόνο, δεν υπάρχει περίπτωση να βιώσεις μια τέτοια εμπειρία."
Το να μην έχουν υπομονή ή μάλλον το να μην μπορούν να περάσουν χρόνο με τα ζώα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουν οι πρωτάρηδες φωτογράφοι σαφάρι. "Θυμήσου ότι δεν μπορείς να βρίσκεσαι παντού ταυτόχρονα. Μέρος του παιχνιδιού είναι να διαλέξεις τι θα φωτογραφίσεις. Αν είσαι έξω όλη μέρα, μπορείς να τραβήξεις κάποιες ωραίες λήψεις, αλλά δεν βλέπεις τη συμπεριφορά, που είναι η πραγματική ανταμοιβή."
Αν δεν είσαι επιλεκτικός, θα επιστρέψεις με χιλιάδες ίδιες εικόνες, "είναι κατανοητό, ειδικά όταν πρόκειται για πρώτο σαφάρι, θέλεις να φωτογραφίσεις τα πάντα. Αλλά την τρίτη ή τέταρτη ημέρα, πρέπει να φανείς πιο έξυπνος." Και προσθέτει, "πριν πατήσεις το κλείστρο, πρέπει να σκεφτείς αν αξίζει να τραβήξεις τη φωτογραφία ή αν είναι προτιμότερο να κρατήσεις αυτήν τη στιγμή για τον εαυτό σου. Αν δεν υπάρχουν τα τρία στοιχεία, δηλαδή η σύνθεση, ο φωτισμός και η ιστορία, τότε δεν τραβάω τη φωτογραφία."
Όταν εργάζεσαι με ζώα, αυτό προκαλεί προβλήματα; Μήπως επηρεάζεται η συμπεριφορά τους; Μήπως οι φωτογραφίες δεν είναι τόσο αληθινές; "Δεν το νομίζω", λέει ο Chris. "Είμαι προσεχτικός και δεν θέλω να τα προσεγγίζω πολύ και να τους επιβάλλω την παρουσία μου όπως κάνουν ορισμένοι φωτογράφοι. Είμαι παρατηρητής. Δεν θέλω να παρεμβαίνω. Δεν είμαστε εδώ για να αλλάξουμε τη ζωή τους άμεσα, μόνο μέσω των εικόνων, και δεν θέλουμε να διαταράξουμε τη συμπεριφορά τους."
Υιοθετώντας ένα απόμακρο στυλ, η φωτογραφία του Chris καταγράφει τα ζώα στο περιβάλλον τους πιο φυσικά και τα παρουσιάζει σε πραγματικές συνθήκες. Όπως συνηθίζεται στη φωτογράφιση άγριας ζωής, για να νιώθουν τα ζώα πιο ελεύθερα, η λήψη γίνεται με τηλεφακούς. Με τη Sony α7R III και α9, ο Chris χρησιμοποιεί κυρίως τον SAL 500 mm f/4 G SSM και θα ξεκινήσει να χρησιμοποιεί τον νέο FE 400 mm f/2,8 GM.
"Το 70% των φωτογραφιών μου είναι στα 500 mm, αλλά χρησιμοποιώ επίσης FE 100-400 GM f/4,5-5,6 OSS, FE 70-200 mm f/2,8 GM OSS και FE 24-105 mm f/4 G OSS σε περίπτωση που χρειαστώ περισσότερη ευελιξία, ή αν τα ζώα κινηθούν πιο κοντά."
Όπως φαίνεται σε πολλά από τα πλάνα του Chris, τα εστιακά μήκη του τηλεφακού δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι το περιβάλλον δεν διαδραματίζει ρόλο στη σύνθεση ή ότι εξαφανίζεται. Η φωτογράφιση με τηλεφακό δημιουργεί σκηνές σε στυλ τοπίου στις στέπες του Σερενγκέτι, όπου το περιβάλλον μπορεί να είναι πιο αραιό.
Η φωτογράφιση άγριας ζωής είναι ακριβώς όπως η φωτογράφιση τοπίου. Το σωστό στήσιμο είναι ζωτικής σημασίας. Εκτός από το φως, πρέπει να βρεθείς στη σωστή θέση, για να περιμένεις το ζώο. Γι' αυτό χρειάζεσαι έναν καλό οδηγό. "Ήμασταν στη Ζάμπια," εξηγεί ο Chris, "φωτογραφίζοντας τα λιοντάρια και ακολουθούσα ένα αρσενικό που τριγύριζε στο δάσος. Αν γνωρίζεις τη συμπεριφορά, μπορείς να προβλέψεις προς τα πού θα κατευθυνθεί, έτσι μπορείς να στηθείς και να προετοιμαστείς. Φυσικά πρέπει να είσαι και τυχερός, όμως δεν πρόκειται να πετύχεις τέτοιες φωτογραφίες κυνηγώντας τα λιοντάρια μέσα από το αυτοκίνητο".
Ο Chris εξηγεί ότι το ίδιο ισχύει για αυτήν τη φωτογραφία που τραβήχτηκε στο Μασάι Μάρα. "Αυτό είναι το Black Rock, όπου τα λιοντάρια παίζουν νωρίς το πρωί. Το αποτέλεσμα είναι καλύτερο όταν ο ήλιος βρίσκεται πίσω από τον βράχο, καθώς δημιουργεί οπίσθιο φωτισμό και σκιές της λέαινας με τα λιονταράκια της. Απλά πρέπει να είσαι έτοιμος και να περιμένεις. Αν δεν πετύχει, τουλάχιστον προσπάθησες, ωστόσο αν δεν βρίσκεσαι εκεί, θα χάσεις το πλάνο 100%."
«Η εικόνα είναι πανίσχυρη. Μία μόνο λήψη μπορεί να αποτυπώσει ή να πυροδοτήσει ένα συναίσθημα»
