Χαμηλά στον Αρκτικό Κύκλο στα τέλη Νοεμβρίου, το φως της ημέρας διαρκεί λιγότερο από μια ώρα. Ο ήλιος δεν αναδύεται σχεδόν καθόλου πάνω από τον ορίζοντα και λόγω των κατακόρυφων οχθών των φιορδ που περιβάλλουν τις μικρές πόλεις, όπως το Skjervoy, ακόμη και όταν έχει ξαστεριά ενδέχεται να μη απολαύσετε ολόκληρο τον δίσκο του ήλιου ούτε για μια στιγμή.

Πλέοντας κατά τη διάρκεια αυτής της ατέλειωτης «μπλέ ώρας», ο Chris Schmid είναι απτόητος. «Έρχομαι στη Βόρεια Νορβηγία για να φωτογραφίσω φάλαινες όρκες και μεγάπτερες φάλαινες», εξηγεί ο Chris, «και αυτή η εποχή του έτους έχει το πιο καταπληκτικό φως. Μετά την απαλή «μπλε ώρα», κατά τις ώρες που είναι πιο κοντά στη συνηθισμένη αυγή και το συνηθισμένο σούρουπο, το φως αποκτά πιο ζεστούς τόνους και γίνεται φούξια και μοβ. Το χιόνι και ο πάγος αντανακλούν αυτά τα χρώματα γύρω τους, κάνοντας πιο απαλό όλο τοπίο και φωτίζοντας τη θάλασσα. Είναι σκοτεινά και κάνει κρύο, αλλά το σκηνικό είναι απίστευτα όμορφο».

Είναι όμως το λυκόφως η ιδανική ώρα για να φωτογραφίσεις φάλαινες όρκες; «Όχι φυσικά!» απαντά γελώντας ο Chris, «όμως αυτό είναι αναπόφευκτο σε αυτό το μέρος, αυτή την εποχή. Εδώ είναι ο τόπος όπου οι φάλαινες όρκες μεταναστεύουν, ακολουθώντας τη ρέγγα. Οπότε, αν θέλουμε να τις δούμε σε αυτό το περιβάλλον, πρέπει να τις ακολουθήσουμε και εμείς. Έχω κάνει υποβρύχιες λήψεις πολλές φορές», συνεχίζει ο Chris, «όμως αυτή είναι η πρώτη φορά που φωτογραφίζω φάλαινες όρκες. Συνήθως, ειδικεύομαι σε μεγάλα αιλουροειδή στην Αφρική, οπότε η φωτογράφιση αυτή είναι διαφορετική από πολλές απόψεις».

Ανεξάρτητα από το περιβάλλον και το θέμα, οι φωτογραφικές τεχνικές είναι πάντα μεταβιβάσιμες. Για παράδειγμα, το να πλησιάζεις κοντά στο θέμα. «Όταν εντοπίσαμε ένα κοπάδι, μπήκαμε σε μια μικρή άκαμπη φουσκωτή λέμβο ή «rib» και κατευθυνθήκαμε εκεί που οι φάλαινες όρκες αναζητούσαν την τροφή τους», εξηγεί ο Chris. «Με τον τρόπο αυτό πλησιάσαμε πολύ πιο κοντά στις φάλαινες όρκες από ό,τι με το ιστιοφόρο, τόσο από άποψη απόστασης όσο και από άποψη ύψους. Όπως ισχύει και για άλλα ζώα, όταν είμαι πιο κοντά στο νερό μπορώ να καδράρω μεγαλύτερο τμήμα του τοπίου στο φόντο και να δώσω στο θέμα βάθος και υπόβαθρο. Όταν βρίσκεσαι ψηλά στο κατάστρωμα του πλοίου, το μόνο που βλέπεις είναι το νερό».

Λοιπόν, πώς ρυθμίζει ο Chris τη φωτογραφική του μηχανή στο αρκτικό λυκόφως; «Επιλέγω τις ίδιες ρυθμίσεις όπως συνήθως, ομολογεί ο Chris. «Έχω σαν κανόνα να φωτογραφίζω με ταχύτητα διαφράγματος διπλάσια του αντίστροφου της εστιακής απόστασης. Ο κανόνας αυτός είναι πολύ σημαντικός προκειμένου να διατηρείται η ευκρίνεια των φωτογραφιών, ιδιαίτερα όταν φωτογραφίζεις ένα κινούμενο θέμα από μια μικρή βάρκα! Οπότε, για παράδειγμα, εάν χρησιμοποιώ τον φακό FE 70-200 mm f/2.8 GM OSS II της Sony, θα χρησιμοποιήσω τουλάχιστον 1/400 του δευτερολέπτου και πιθανώς 1/1000 του δευτερολέπτου. Εδώ στην πολική νύχτα, αυτό σημαίνει σίγουρα μεγάλο διάφραγμα και υψηλότερες ρυθμίσεις ISO».

Ευτυχώς, η τεχνολογία αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη καθώς χρησιμοποιώ την Alpha 7R V, η οποία διαθέτει λειτουργία σταθεροποίησης εικόνας Steady Shot, σε συνδυασμό με έναν φακό που διαθέτει λειτουργία εξισορρόπησης της λήψης (Optical SteadyShot). «Η ευκρίνεια επιτυγχάνεται δυσκολότερα όταν τα pixel είναι περισσότερα, αλλά με τον αισθητήρα υψηλής ανάλυσης της Alpha 7R V δεν είχα κανένα πρόβλημα. Θέλω να αποτυπώσω όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες από μια έκθεση, ακόμη και με κροπάρισμα αν χρειάζεται, οπότε η ευκρίνεια αποτελεί καθοριστικό παράγοντα, Η λειτουργία σταθεροποίησης μου επέτρεψε να τραβήξω μια φωτογραφία του Βόρειου Σέλατος, κρατώντας τη φωτογραφική μηχανή με το χέρι σε ρύθμιση 0,8 του δευτερολέπτου!»

Αντίξοες, λοιπόν, συνθήκες πάνω από το νερό. Τι γίνεται, όμως, κάτω από το νερό; Φυσικά είναι πάντα πιο σκοτεινά κάτω από το νερό, αλλά συνήθως υπάρχει κάποιο άμεσο φως ή η δυνατότητα χρήσης φλας. Όχι, όμως, με τις φάλαινες όρκες καθώς δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις φλας σε αυτές. Ξανά, αυτό σημαίνει ότι φωτογραφίζεις με μέγιστο διάφραγμα και υψηλές ρυθμίσεις ISO. Ευτυχώς, αυτές οι φάλαινες όρκες είναι φιλικές οπότε μπορείς να τις φωτογραφίσεις με ευρυγώνιους φακούς όπως ο φακός 16-35 mm f/2.8 GM, αλλά εξακολουθώ να διατηρώ ανοιχτό το διάφραγμα γύρω στο 1/200 του δευτερολέπτου και να βασίζομαι σε υψηλές ρυθμίσεις ISO όπως η ρύθμιση 6400. Με ένα κατάλληλα ισορροπημένο περίβλημα για υποβρύχια χρήση, η φωτογραφική μηχανή της Sony είναι πολύ σταθερή. Αν την αφήσω από τα χέρια μου, δεν βυθιστεί ούτε θα ανέβει προς τα πάνω».

Η εστίαση, κάτω από το νερό, ή έξω από το νερό στο λυκόφως, θα μπορούσε επίσης να αποτελεί πρόβλημα. Όχι, όμως, με το πρωτοποριακό σύστημα αυτόματης εστίασης της Alpha 7R V. «Υπάρχουν πολλές περίπλοκες λεπτομέρειες», παραδέχεται ο Chris. «Για παράδειγμα, η φωτογράφιση σε χαμηλό φωτισμό, έχοντας ένα φόντο με υφή, όπως το νερό, το ότι βλέπεις μόνο ένα πτερύγιο στο οποίο πρέπει να κλειδώσεις την εστίαση, καθώς και το γεγονός ότι οι φάλαινες όρκες είναι κυρίως μαύρες! Κάτω, όμως, από την επιφάνεια της θάλασσας υπάρχει ακόμη λιγότερο φως. Χρησιμοποιώντας, όμως, τη λειτουργία Ευέλικτο σημείο (Flexible Spot) δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα».

Αυτό το ταξίδι με τις φάλαινες όρκες και τις μεγάπτερες φάλαινες είχε τόσο μεγάλη επιτυχία ώστε ο Chris προγραμματίζει να επιστρέψει τον Νοέμβριο του 2023 ως επικεφαλής ενός οργανωμένου ταξιδιού. «Όταν βλέπεις αυτά τα θηλαστικά κοντά στο περιβάλλον τους, αυτό είναι μια εμπειρία που, ειλικρινά, αλλάζει τη ζωή σου και με την Alpha 7R V, δεν έχασα ούτε μια στιγμή. Αυτές οι φάλαινες έχουν περιέργεια και αναζητούν την αλληλεπίδραση. Είναι, όμως, και ευγενικές, καθώς περνούν με τα μικρά τους σε απόσταση λίγων μέτρων από εσένα κοιτάζοντάς σε στα μάτια, φροντίζοντας όμως να μη σε αγγίξουν. Αυτό δείχνει σεβασμό και μακάρι και οι άνθρωποι να μπορούσαν πάντα να τις σέβονται με τον ίδιο τρόπο».